Útskýrt: Hvað er vöruskiptahalli og hvað þýðir það?

Indverjar höfðu áhyggjur af því að aðild að RCEP-viðskiptasáttmálanum gæti leitt til þess að kínverskar vörur flæddu yfir indverska markaði og viðskiptahalli Indlands myndi aukast gegn flestum RCEP-meðlimum.

Vöruskiptahalli Indlands var tæpir milljarðar árið 2018. (Myndskreyting eftir CR Sasikumar)

Á mánudaginn ákvað Indland að það myndi ekki skrifa undir svæðisbundinn alhliða efnahagsþátttökusamning. Þó að Indland hafi ákveðið að draga sig út, náðu hinir 15 meðlimir RCEP samstöðu og munu líklega tilkynna formlega um svæðisbundna viðskiptasáttmálann á næsta ári. Ríkisstjórnin hélt því fram að ákvörðun hennar till brottför frá RCEP sýndi vaxandi vexti Indlands í heiminum .

Lykilástæðan sem Indland sendi frá sér fyrir því að neita að skrifa undir var tilvist viðskiptahalla við marga af meðlimum RCEP. Til dæmis, á móti 10 meðlimum samtökum Suðaustur-Asíuríkja (Asean), var viðskiptahalli Indlands næstum 22 milljarðar dala árið 2018. Á móti Suður-Kóreu var hann 12 milljarðar dala, á móti Ástralíu 9,6 milljörðum dala, á móti Japan tæpum 8 milljörðum dala. Verst af öllu er vöruskiptahallinn við Kína - 53,6 milljarðar dollara.

Indverjar höfðu áhyggjur af því að aðild að RCEP viðskiptasáttmálanum gæti leitt til þess að kínverskar vörur flæddu yfir indverska markaði og viðskiptahalli Indlands jókst gegn flestum RCEP meðlimum. Indverjar héldu því fram, að þetta hefði leitt til þess að nokkrir framleiðendur í atvinnugreinum eins og þeir sem eru í mjólkur- og stálgeiranum væru ráðandi af erlendri samkeppni.

Hvað er viðskiptahalli?

Einfaldlega sagt sýnir vöruskiptajöfnuður lands muninn á því sem það fær af útflutningi sínum og því sem það greiðir fyrir innflutning sinn. Ef þessi tala er neikvæð - það er að segja að heildarverðmæti vöru sem flutt er inn af landi er meira en heildarverðmæti vöru sem það land flytur út - þá er talað um vöruskiptahalla. Ef Indland er með viðskiptahalla við Kína þá myndi Kína endilega hafa viðskiptaafgang við Indland.

Hvað þýðir viðskiptahalli?

Vöruskiptahalli þýðir í stórum dráttum getur þýtt tvennt. Ein, að eftirspurn í innlendu hagkerfi sé ekki mætt af innlendum framleiðendum. Til dæmis gæti Indland verið að framleiða mikla mjólk en samt ekki nóg fyrir heildareftirspurn eftir mjólk í landinu. Sem slíkur gæti Indland valið að flytja inn mjólk.

Tvennt, oft táknar halli skort á samkeppnishæfni innlends iðnaðar. Til dæmis gætu indverskir bílaframleiðendur flutt inn stál frá Kína í stað þess að kaupa það frá innlendum framleiðendum ef kínverska stálið væri ákveðið ódýrara, fyrir sömu gæði.

Oftar en ekki er vöruskiptahalli lands tilkominn vegna samsetningar beggja þessara meginþátta.

Er vöruskiptahalli slæmur hlutur?

Ekki endilega. Engin viðskipti eru alltaf í jafnvægi. Það er vegna þess að öll lönd hafa mismunandi styrkleika og veikleika. Indland gæti haft viðskiptahalla við Kína en afgang við Sri Lanka og Bangladesh. Það veltur allt á því hvort land er að spila á styrk sinn eða ekki.

Viðskipti auka venjulega vellíðan um allan heim með því að neyða lönd til að gera það sem þau geta gert á skilvirkan hátt og afla (flytja inn) frá öðrum heimshornum það sem þau geta ekki framleitt á skilvirkan hátt. Það er mikilvægt að hafa í huga að Kína er ekki að selja mjólk og Nýja Sjáland er ekki að reyna að selja stál til umheimsins.

Önnur leið til að skoða vöruskiptahalla er að skoða niðurstöðu viðskiptasamninga á neytendur í stað framleiðenda. Til dæmis, ef ódýrari og betri gæða mjólk eða stál kæmi til Indlands, myndu indverskir neytendur njóta góðs af því þegar heilsu þeirra batnar og bílar þeirra verða hagkvæmari. Auðvitað munu indverskir framleiðendur stáls og mjólkur gráta illa en ef þeir eru ekki hagkvæmir ættu þeir að framleiða eitthvað annað.

Hjálpa hærri tollar til við að draga úr viðskiptahalla?

Auðvitað gera þeir það. En spurningin er: á hvers kostnað?

Til dæmis, ef ódýrari mjólk og stál frá Nýja-Sjálandi og Kína, í sömu röð, yrði haldið frá því að Indverjar innheimtu hærri tolla, þá væru indverskir neytendur mjólkur og stáls, sem verst urðu fyrir skaða, - fjöldi sem er langt umfram fjölda indverskra framleiðenda á mjólk og stál. Neytendur þyrftu annað hvort að borga hærri kostnað fyrir innflutt stál eða nota jafn kostnaðarsamt eða lakara innlent stál eða í raun að vera án mjólkur (að minnsta kosti fátækari neytendur).

Hvað með sjálfsbjargarviðleitni landsins?

Það er ekki þar með sagt að viðskipti hafi ekki þætti sem skerða stefnumótandi hagsmuni lands og þess vegna eru sumar vörur þar sem hvert land vill viðhalda sjálfbærni. En það eitt að leggja á hærri tolla eða velja ekki viðskipti leiðir ekki til sjálfsbjargarviðleitni. Til að öðlast sjálfsbjargarviðleitni þarf innlendur iðnaður lands að bæta sig og það besta sem gerist er þegar maður lærir af samkeppninni.

Deildu Með Vinum Þínum: