„Rit Detha var leið hans til að standast hindrunarálögur“

Vishes Kothari um að þýða tímalausar sögur Vijaydan Detha, arfleifð hins þekkta annálahöfundar og vanræksluna sem Rajasthani stendur frammi fyrir.

Kothari, meistaragráðu í stærðfræði frá háskólanum í Cambridge, kenndi fagið við Ashoka háskólann áður en hann sneri sér að fjármálaráðgjöf.

Ef þú vilt kynna Vijaydan Detha, væri kannski besta leiðin að tala um Shahrukh-Rani stjörnuleikarann Paheli , sem snýst um svikaradraug og nýgifta brúður. Kvikmyndin frá 2005, leikstýrð af Amol Palekar, var endurgerð kvikmyndar eftir Mani Kaul kvikmynd frá 1973, byggð á smásögu Rajasthani rithöfundarins Duvidha. Hið þekkta leikritaskáld Habib Tanvir, Charandas Chor, var einnig aðlögun á fróðleik sem Detha skrifaði, eins og kvikmynd Shyam Benegal frá 1975. Leikstjórinn Prakash Jha gerði aðra sögu ódauðlega í Parinati og Mahmood Farooqui gerði það sama með Dastangoi aðlögun Chouboli.

Nýtt líf í skrif Detha er Puffin's Timeless Tales from Marwar (250 Rs), sem fagnar Bataan ri Phulwari hans, fjórtán binda úrval af Rajasthani þjóðsögum sem hafði gefið honum nafnið Shakespeare frá Rajasthan. Hér hefur Vishes Kothari þýtt sögur af myndarlegum rajkanwarum, vondum nornum, arðrændum thakars, ömurlegum seths, snjöllum skordýrum, góðviljaðum snákum og fleira.

Kothari, meistaragráðu í stærðfræði frá háskólanum í Cambridge, kenndi fagið við Ashoka háskólann áður en hann sneri sér að fjármálaráðgjöf. Hann er innfæddur í Sadulpur í Rajasthan og hefur verið tengdur nokkrum UNESCO-Sahapedia verkefnum sem beinast að tónlistarhefðum kvenna í Rajasthan. Brot úr viðtali við þýðandann:

Bataan ri Phulwari er sagður vera geymsla sagna um almenning og hversdagsfólk í Rajasthan. Af hverju er það svona merkilegt?

Vijaydan Detha yfirgaf Jodhpur og sneri aftur til þorpsins síns, Borunda, á fimmta áratug síðustu aldar og byrjaði að safna þjóðsögum frá sveitafólki - stéttatónlistarmönnum og ættfræðingum, flökkubarða og söngvara, munka og fyrst og fremst frá konum. Hann notaði þessar þjóðsögur sem form og miðil bókmenntalegrar tjáningar sinnar með því að búa þær til sögur og skáldsögur. Þetta verkefni hélt áfram í næstum fimm áratugi og útkoman var 14 bindi Bataan ri Phulwari. Þetta safn er ekki aðeins gullnáma hinna ríku en viðkvæmu munnmælahefða Rajasthan, það er líka líklega mikilvægasta og skilgreindasta verk 20. aldar Rajasthani prósa.

Hvenær komu sögur Detha inn í líf þitt?

Verk Detha er sjálft nokkuð vel þekkt meðal fólks sem hefur áhuga á óefnislegri arfleifð ríkisins. Ég hafði átt bækurnar í nokkurn tíma, en hugmyndin um að þýða þessar sögur kom til mín þegar ég var að kenna við Ashoka háskólann af vini og samstarfsmanni, Sanjukta Poddar.

Hvað fékk þig til að þýða þessar sögur á ensku?

Einn hluti kærunnar var persónulegur. Ég hafði heyrt nokkrar af þessum sögum þegar ég var að alast upp, persónurnar og umgjörðin þekkja mig innilega. Þess vegna fannst mér alltaf þessar sögur tilheyra mér í vissum skilningi.

Í öðru lagi, fyrir Detha, var skrif í Rajasthani tegund af menningarlegri fullyrðingu. Hann trúði því, eins og allir tungumálafræðingar, að Rajasthani væri sérstakt tungumál og væri dæmt til hægfara dauða í fjarveru opinberrar viðurkenningar. Hann notaði ekki aðeins skrif sín sem leið til að standast hindí, heldur trúði hann líka að skapandi handverk manns og tjáning nái raunverulegum möguleikum á móðurmáli manns.

Mér finnst líka ástandið sem Rajasthani lendir í í dag mjög truflandi - það er þegar allt kemur til alls tungumál sem á sér skjalfesta sögu sem nær að minnsta kosti 1.100 árum aftur í tímann og er enn mjög tungumál almennings á landinu. Þannig að ég hélt að þessar þýðingar gætu aðeins valdið meiri vitund um hina sérstöku auðkenni Rajasthani, sem og um miklar munnlegar og ritaðar bókmenntir í því.

Galdurinn við prósa Detha felst í munnmælum hans - jafnvel í rituðu formi missa þjóðsögurnar ekki nauðsynlega munnlega mynd. Ég hélt að þetta væri nauðsynlegt að varðveita við þýðingu, segir Kothari.

Hvað hafðirðu í huga þegar þú þýddir?

Galdurinn við prósa Detha felst í munnmælum hans - jafnvel í rituðu formi missa þjóðsögurnar ekki nauðsynlega munnlega mynd. Mér fannst þetta nauðsynlegt að varðveita við þýðingu. Í öðru lagi vildi ég að sögurnar myndu miðla tilfinningu fyrir upprunamálinu og menningu - takti þess, tjáningu, misnotkun, orðatiltæki. Svo ég reyndi að skapa tilfinningu fyrir svæðisbundinni þýðingu í ensku.

Hvernig valdir þú hvaða sögu þú vilt hafa með í Timeless Tales?

Þjóðsögur eru af ýmsum toga og sagðar við ýmis tækifæri. Það eru sögurnar fyrir háttatímann sem mæður og ömmur segja frá þegar þær svæfa börnin á kvöldin, sumar eru sögur sem munkar nota í prédikunum til að útskýra ákveðna kennslu, enn aðrar sögur koma frá vrat kathas, sem eru sagðar þegar konur halda föstu. . Margar sögur eru sagðar af ættfræðingum stétta - þegar verkefninu að segja frá ættartölum er lokið, þá segja þeir oft sögur. Enn aðrir skiptast á þegar bændur vökva tún sín á nóttunni. Ég reyndi að velja, í stórum dráttum, að minnsta kosti eina af hverri tegund sögu sem ég rakst á í safni Detha. Þegar ég var með langan lista tilbúinn var það ferli fram og til baka þar sem ritstjórinn, Arpita Nath, tók þátt í lokasögunum.

Hversu vinsælar eru þessar sögur á heimilum í Rajasthan og Marwari annars staðar, eða eru þær að villast?

Margar sögur eru enn í gangi í Rajasthan og í útlöndum. Hins vegar er sú hefð að skiptast á sögum á undanhaldi - af augljósum ástæðum.

Þú tjáir óttann um að viðvarandi vanræksla geti leitt til dauða tungumálsins. Hvað er hægt að gera til að varðveita og efla það?

Tungumálið er enn talað af að minnsta kosti sjö milljónum manna í ríkinu, samkvæmt opinberum tölum. Kjarnavandamálið er neitun/bilun á að veita tungumálaviðurkenningu, sem þýðir að það er utan skipulags stofnanastuðnings og framfærslu. Svo auðvitað er viðurkenning mjög mikilvæg. Hins vegar er líka hægt að gera margt annað - þar á meðal með því að tileinka sér nýja miðla sem okkur stendur til boða og búa til gott efni á tungumálinu - hvort sem það er myndband, hljóð eða ritað.

Fyrir hvern hefur þú skrifað þessa bók?

Ég vona alltaf að lesendur frá öðrum landshlutum kunni að meta bókina, en ég held að ein mjög ákveðin lýðfræði sem ég hafði í huga hafi verið enska lesendur frá eða í Rajasthan sem eru útilokaðir frá tungumáli sínu og þar af leiðandi hefðum þess. Ég vona að það geti gert okkur grein fyrir missi okkar.

Gætirðu sagt okkur frá annarri bókinni í seríunni?

Önnur bókin, aftur á þýðingum frá Bataan ri Phulwari, verður með Harper Collins. Það er með bráðabirgðaheitinu Garden of Tales - The Best of Vijaydan Detha. Það ætti að koma út á næsta ári.

Deildu Með Vinum Þínum: