Útskýrt: Af hverju Armenía og Aserbaídsjan eru aftur að deila um Nagorno-Karabakh

Um síðustu helgi jókst spennan við landamæri landanna tveggja og leiddi til dauða að minnsta kosti fjögurra aserskra hermanna. Í kjölfar morðanna áttu Armenía og Aserbaídsjan í munnlegu hrækti og sökuðu hinn um að hafa komið af stað síðustu átökum.

Í þessu grípi sem tekið var úr Associated Press sjónvarpsupptökum sem gert var aðgengilegt mánudaginn 4. apríl 2016 fara armenskir ​​hermenn framhjá Grad eldflaugaskoti sunnudaginn 3. apríl 2016 í þorpinu Mardakert, í hersveitum aðskilnaðarsinna í Nagorno-Karabakh. . (AP)

Í um það bil fjóra áratugi hafa landhelgisdeilur og þjóðernisdeilur milli Armeníu og Aserbaídsjan í Mið-Asíu haft áhrif á Nagorno-Karabakh svæðinu í Suður-Kákasus. Um síðustu helgi jókst spennan við landamæri landanna tveggja og leiddi til dauða að minnsta kosti fjögurra aserskra hermanna. Í kjölfar morðanna áttu Armenía og Aserbaídsjan í munnlegu stríði og sakaði hinn um að hafa komið af stað síðustu átökum.

Þann 6. júlí sagði Ilham Aliyev, forseti Aserbaídsjan, að friðarviðræður við Armeníu hefðu stöðvast vegna yfirstandandi átaka milli þjóðanna tveggja í Nagorno-Karabakh svæðinu.

Um hvað snúast þessi átök?

Átök í Nagorno-Karabakh svæðinu hófust í kjölfar sundrungar Sovétríkjanna seint á níunda áratugnum og stóðu til um það bil 1994, þar sem bæði Armenía og Aserbaídsjan gerðu tilkall til þessa stefnumótandi landsvæðis. Á þeim tíma hafði enclave Nagorno-Karabakh haldið þjóðaratkvæðagreiðslu sem Aserbaídsjan sniðgangi þar sem fólkið kaus sjálfstæði en að ganga í annað hvort landanna.

Átökin milli þjóðernissinnaðra Armena og þjóðernissinna frá Aserbaídsjan í Nagorno-Karabakh náðu sérstöku lágmarki þar sem Armenía og Aserbaídsjan sökuðu hvort annað um að hafa hrundið af stað þjóðernishreinsunum. Ástandið versnaði þegar sjálfstjórnarhéraðið Nagorno-Karabakh, sem er stjórnsýslueining, ákvað að kjósa um að ganga til liðs við Armeníu í ljósi þess að íbúar landsins eru margir. Árið 1992 hafði ofbeldið aukist og þúsundir óbreyttra borgara höfðu verið á vergangi, sem neyddi alþjóðlegar stofnanir til að taka eftir því.

Í maí 1994 höfðu Rússar milligöngu um vopnahlé milli Armeníu og Aserbaídsjan, en átökin hafa staðið yfir í þrjá áratugi, með tilvikum um vopnahlésbrot og ofbeldisverk frá báðum hliðum.

Hvernig hefur ástandið verið frá vopnahléinu?

Sérfræðingar segja að landamæri Armeníu og Aserbaídsjan hafi verið spennuþrungin síðan 2018, sérstaklega eftir að Aserbaídsjan flutti hermenn inn á svæðið, nálægt landamærum þess að Georgíu. Í hléi frá ofbeldinu sem umdeilda svæðið hefur orðið vitni að í yfir 30 ár hefur þetta svæði verið tiltölulega rólegt undanfarin tvö ár.

Í apríl 2016 var sérstaklega spennuþrungið á svæðinu vegna harkalegra átaka milli landanna tveggja í því sem kallaðist fjögurra daga stríðið. Síðan þá, þó að það hafi verið einstaka tilvik um blossa á svæðinu, kom það hvergi nálægt ástandinu árið 2016.

Express útskýrter núna áTelegram. Smellur hér til að taka þátt í rásinni okkar (@ieexplained) og vertu uppfærður með það nýjasta

Hvað gerðist um síðustu helgi?

Ekki var strax ljóst hvað hóf þessa bardagalotu um helgina. Varnarmálaráðuneyti Aserbaídsjan sagði að þrír aserska hermenn hefðu fallið á sunnudag og einn á mánudag í stórskotaliðsskotum nálægt Tavush svæðinu, í norðausturhluta Armeníu. Fimm aðrir hermenn særðust. Fregnir hermdu að tveir armenskir ​​hermenn hefðu einnig særst í þessu atviki.

Samkvæmt frétt BBC hafði Aserbaídsjan sagt að það hefði eyðilagt armenskan varnargarð og stórskotalið og valdið manntjóni á hundruðum armenskra hermanna, fullyrðingu sem Armenar hefðu neitað. Á mánudaginn tvöfaldaði Aserbaídsjan forseti fullyrðingu ríkisstjórnar sinnar um að Armenía hefði hafið átökin og sagði: Pólitísk og hernaðarleg forysta Armeníu mun bera alla ábyrgð á ögruninni.

Armenar sögðu aftur á móti að Aserbaídsjan hefði kveikt átökin, þar sem Nikol Pashinyan, forsætisráðherra Armeníu, tilkynnti á ríkisstjórnarfundi á mánudag að ögrun Aserbaídsjan yrði ekki ósvarað.

Varnarmálaráðherrann hafði bætt því við að armenskar hersveitir skjóti ekki borgaraleg skotmörk í Aserbaídsjan og beitti aðeins verkfræðilegum innviðum og tækniaðstöðu aserska hersins.

Hvað er næst fyrir Nagorno-Karabakh?

Áheyrnarfulltrúar telja ólíklegt að allsherjarstríð milli Armeníu og Aserbaídsjan sé vegna margra þátta. Á þessu umdeilda svæði eru hundruð borgarabyggða þar sem íbúar þeirra myndu verða fyrir beinum áhrifum og hugsanlega á flótta ef umfangsmikið stríð myndi brjótast út á milli landanna tveggja.

Þrátt fyrir að Tyrkir hafi gefið út yfirlýsingu í kjölfar þróunarinnar um síðustu helgi um að þeir myndu styðja Aserbaídsjan í baráttu sinni við að vernda landhelgi sína, telja eftirlitsmenn að öll hernaðaruppbygging myndi draga svæðisveldi eins og Tyrkland og Rússland dýpra inn í átökin, eitthvað sem væri ekki annaðhvort Ankara eða Moskvu valinn.

Það er líka spurningin um net olíu- og gasleiðslunnar og stefnumótandi vega sem aðgangur gæti verið lokaður að eða truflað fyrir svæðið í heild ef umfangsmikil barátta ætti sér stað. Fyrir bæði Armeníu og Aserbaídsjan myndu þetta skapa tafarlausar áskoranir sem leiða til þess að eftirlitsmenn myndu trúa því að stríð væri ekki í þágu beggja landa.

Deildu Með Vinum Þínum: